Posts filed under ‘SYMPTOMATOLOGY’
Approach to weight loss
แนวการ approach ผู้ป่วยที่มีน้ำหนักตัวลด
ประวัติ
1. document ว่า significant weight loss จริง
2. น้ำหนักตัวลดเป็น voluntary หรือ involuntary ผู้ป่วยที่มีน้ำหนักตัวลดเป็นอาการนำ (presenting symptom) มาพบแพทย์ให้ถือว่าเป็น involuntary weight loss ส่วนผู้ที่มีน้ำหนักตัวลดเป็นอาการร่วม ให้ถามว่าเป็น involuntary หรือไม่
3. ถามเรื่องน้ำหนักปกติ (usual weight) น้ำหนักปัจจุบัน(current weight) และปริมาณน้ำหนักที่ลด (magnitude of weight loss) ระยะเวลาที่น้ำหนักลด (time frame of weight loss) และ pattern ของ weight loss ผู้ป่วยที่น้ำหนักตัวคงที่มาตลอดหลายปีแล้วมีน้ำหนักตัวลด หรือผู้ป่วยที่มี progressive weight loss เป็นผู้ป่วยที่ต้องสืบค้นโรคและติดตามใกล้ชิด กว่าผู้ป่วยน้ำหนักตัวลดแบบ fluctuation
4. ถามเกี่ยวกับความอยากอาหาร (appetite) การกินอาหาร
5. ถามเกี่ยวกับ complete review of system โรคทางกาย และด้านจิตใจ ซึ่งรวบรวมเป็น
Dentition: ปัญหาเกี่ยวกับฟัน การเคี้ยว
Dysgeusia: การรับรสผิดปกติหรือไม่
Dysphagia: กลืนลำบากหรือไม่
Diarrhea: ท้องเสีย
Depression :ซึมเศร้า
Demetia: สมองเสื่อม
Disease: โรคทางกายอื่นๆ
Dysfunction: ช่วยเหลือตัวเองได้น้อย
Drug: ยาที่ใช้
ตรวจร่างกาย
1. ตรวจเพื่อหา underlying disease
ตรวจร่างกาย ดูลักษณะทั่วไป ตรวจทุกระบบอย่างละเอียด
สัญญานชีพ อุณหภูมิ ชีพจร ความดันโลหิต
ช่องปาก oropharynx, nasal airway, ต่อมน้ำเหลือง ไทรอยด์
Cardiopulmonary status
เต้านม ตรวจช่องท้องว่ามีก้อนหรือตับ/ม้ามโตหรือไม่ ตรวจทางทวาร
และตรวจต่อมลูกหมาก
ตราจทางระบบประสาท และประเมิน minimental status
2. ตรวจเพื่อประเมินภาวะโภชนาการ
น้ำหนัก ส่วนสูง ดัชนีมวลกาย (หากทำไม่ได้ให้ถามผู้ป่วยหรือญาติว่าที่เคยชั่งได้ล่าสุดเท่าใด) ดูกล้ามเนื้อฝ่อลีบ เช่น generalized muscle wasting, arms, legs, temporal wasting ดูไขมันสะสม ได้แก่วัด skinfold thickness เช่นที่ triceps และ abdominal fat รายละเอียดมีในบทถัดไป
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ผู้ป่วยที่พบความผิดปกติตั้งแต่ประวัติและตรวจร่างกาย การตรวจเพิ่มเติมควรเน้นไปในทางที่จะช่วยยืนยันการวินิจฉัยโรค แต่หากประวัติและการตรวจร่างกายไม่สามารถบ่งชี้ไปทางใดทางหนึ่งได้ การตรวจเพิ่มเติมควรประกอบไปด้วย
1. การตรวจทางห้องปฏิบัติการเบื้องต้นได้แก่
CBC, ESR, Glucose, BUN, Cr, electrolytes include Ca, Liver function test, thyroid function test, UA, HIV, stool occult blood
X-Ray: CXR
2. การตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม (Additional test) ขึ้นกับผลการตรวจในขั้นต้นว่ามีความผิดปกติอย่างไร เช่นตรวจพบ fecal occult blood หรือ iron deficiency anemia จำเป็นต้องตรวจทาง GI study ต่อ
หากการตรวจข้างต้นไม่พบความผิดปกติ ทำ CT scan abdomen และ pelvis, mammogram (ผู้หญิงอายุ >40), pap smear, และ PSA (ผู้ชายอายุ >50 ปี)
สรุปสาเหตุของน้ำหนักตัวลด
น้ำหนักตัวลดที่ความอยากอาหารเพิ่ม (weight loss with increased appetite)
1. Hyperthyroidism
2. Uncontrolled diabetes
3. Malabsorption syndromes
4. Increased in physical activity
น้ำหนักตัวลดที่ความอยากอาหารเพิ่ม (weight loss with decreased appetite)
โรคทางกาย (medical disorders)
1. มะเร็ง (โดยเฉพาะมะเร็งทางเดินอาหาร ปอด ต่อมน้ำเหลือง ไต และต่อมลูกหมาก)
2. โรคทางทางเดินอาหาร เช่นโรคกระเพาะอาหาร การย่อยและการดูดซึมสารอาหารผิดปกติ ลำไส้อักเสบ ตับอักเสบเรื้อรัง diabetic enteropathy เป็นต้น
3. โรคของต่อมไร้ท่อ เช่น ไทรอยด์เป็นพิษ เบาหวาน ขาดฮอร์โมนจากต่อมหมวกไต
4. โรคติดเชื้อ เช่น HIV, viral hepatitis วัณโรค พยาธิบางชนิด หนองในปอด
5. โรคไต หัวใจ ปอด เรื้อรัง
6. โรคทางระบบประสาท ได้แก่ โรคหลอดเลือดสมอง สมองเสื่อม ปาร์กินสันและ ALS
7. โรคที่มีการอักเสบเรื้อรัง เช่น รูมาตอยด์ที่อาการรุนแรง
8. psychiatric illness ได้แก่ โรคซึมเศร้า bipolar disorder และ generalized anxiety disorder และfood-related delusional manifestation ของโรคทางจิตเวช
9. ยา
ผลข้างเคียงของยา topiramate, SSRI, levodopa, digoxin, meformin, anticancer และ antiretroviral drug
การหยุดยาบางอย่างที่เคยใช้ประจำ เช่น หยุดยา psychotropic drug ที่ใช้มานาน
สมุนไพร หรือ nonprescription drugs เช่น ephrida, guarana, herbal diuretic เป็นต้น
10 สารเสพติด
แอลกอฮอล์ สารกลุ่ม opiate amphetamineและโคเคน
Voluntary weight loss
1. ช่วงลดน้ำหนัก ควบคุมอาหาร หรือใช้ยาลดน้ำหนัก
2. โรคผิดปกติเกี่ยวกับการกิน เช่น bulimia/anorexia nervosa
credit อ.ประณิธิ มข ค่ะ
Bronchorrhea
Bronchorrhea is the production of more than 100 mL per day of watery sputum
Chronic cough
Chronic cough has a broad differential diagnosis, including
tobacco smoking,
use of angiotensin-converting–enzyme inhibitors,
postnasal drip,
gastroesophageal reflux disease,
reactive airway disease